-Μία «επέτειος» με μεγάλη σημασία για Ελλάδα-Κύπρο: τα “γενέθλια” του Δικαίου της Θάλασσας

Eπί Τροχάδην (ΠΑΡΟΝ 15-12-2013)

Με αφορμή την 10η Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία, το 1982, η Ελλάδα και η Κύπρος υπέγραψαν στο Μοντέγκο Μπέι της Τζαμάικας την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, ευκαιρία να θυμηθούμε δύο πράγματα.

Πρώτον, ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος ανακήρυξε την ΑΟΖ της Κύπρου το 2004. Η «Μητέρα»-Ελλάδα; (πότε;…).

Δεύτερον, από τότε πέρασαν 31 χρόνια και καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν τόλμησε να ανακηρύξει την ΑΟΖ που είναι ζωτικής σημασίας για τα γεωστρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα μας. Η Τουρκία δεν ήρθε στην Τζαμάικα γιατί η νέα Σύμβαση έδινε δικαιώματα θαλάσσιων ζωνών στα νησιά παρόμοια με αυτά των ηπειρωτικών ακτών. Στα 14 χρόνια που διήρκησε αυτή η Διάσκεψη η Τουρκία πολέμησε την έννοια της ΑΟΖ και όταν έχασε, πολέμησε σκληρά- με την βοήθεια των ΗΠΑ-, να μην επιτρέπει στην Ελλάδα να φέρνει στο τραπέζι των συζητήσεων το θέμα της ΑΟΖ.

Η Σύμβαση, βάσει του Άρθρου 308, τέθηκε σε ισχύ στις 16 Νοεμβρίου 1994, 12 μήνες μετά την 60η επικύρωση της και αφορά: οριοθέτηση, περιβαλλοντολογικές ρυθμίσεις, θαλάσσια επιστημονική έρευνα, οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες, μεταφορά τεχνολογίας και διακανονισμούς διαφορών.

Όπως μας υπενθυμίζει σε άρθρο του ο Θεόδωρος Καρυώτης: «Δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι η νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί ιστορικό ορόσημο. Είναι συμβολική μιας ριζικής αλλαγής στην διάρθρωση των διεθνών οικονομικών σχέσεων με το να εισαγάγει στο διεθνές οικονομικό δίκαιο μια σειρά νέων εννοιών.. :

α. Η έννοια της Κοινής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (Common Heritage of Mankind), που ξεπερνάει τις παραδοσιακές ιδέες περί ανεξάρτητης κυριαρχίας και ιδιοκτησίας.

β. Η έννοια ενός δημοσίου διεθνούς θεσμού (η Διεθνής Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών), ο οποίος λειτουργεί, είναι ικανός να δημιουργήσει εισόδημα και να επιβάλει διεθνείς φόρους. Ένας θεσμός, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον προγραμματισμό εκμετάλλευσης φυσικών πόρων σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και για την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και για επιστημονική έρευνα. Ένας θεσμός που διασυνδέει την πολιτική, τα οικονομικά και την επιστήμη με νέο τρόπο – δυνητικά, ένα πρότυπο για διεθνείς οργανισμούς του εικοστού πρώτου αιώνα.

γ. Η έννοια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), η οποία προσθέτει μία νέα διάσταση στην αναπτυξιακή στρατηγική.

δ. Η έννοια του διεθνούς δικαίου του περιβάλλοντος.

ε. Ένα νέο καθεστώς θαλάσσιας επιστημονικής έρευνας και τεχνολογίας.

ζ. Το πιο περιεκτικό και πιο δεσμευτικό σύστημα διευθέτησης διεθνών διαφορών που έχει επινοηθεί ποτέ.»

Να κλείσω διατυπώνοντας ένα «κακόβουλο» ερώτημα : Μήπως υπάρχει λόγος που δεν θέλει η ελληνική κυβέρνηση να εξορυχθούν οι υδρογονάθρακες και για αυτόν τον λόγο, δίνει άδειες σε περιοχές που οι πιθανότητες είναι σχετικά μικρότερες να βρεθεί κάτι;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

e-mail: gpapagian@in.gr